Bij de Waaiersluis
Ochtendlicht strijkt zacht over wachtend water
De Waaiersluis spreidt haar houten armen wijd uiteen
Zo houdt ze met haar rug naar de zee de IJssel bijeen
Wachtend op niets, wachtend op later
Schakel tussen een Hollandse zeerivier
en een Utrechts meanderwater,
schudt en scheidt zij met plezier
de schuiten, botters en vlotters op het water
Weet dan wel hoe goed juist deze sluis, heel bescheiden Met komvormige inkassingen alle druk van hoog
En laag water op haar deuren weet te scheiden
Ze is de Maradonna van de IJssel
Brengt bootje hoog, bootje laag
Dag na dag, zonder twijfel
Peter Noordhoek
Bron: Op deze foto uit 1955 is te zien hoe een stalen damwand wordt aangebracht als onderdeel van de modernisering van de Waaiersluis. Tot 1285 staat de Hollandsche IJssel in open verbinding met de Lek bij Nieuwegein en met de Nieuwe Maas bij Krimpen. Dit leidt tot veel overstromingen in het gebied rond Gouda, soms door vloedwater uit het westen, dan weer door rivierwater uit het oosten. In 1285 wordt daarom de IJssel bij Vreeswijk afgedamd. In de eeuwen die volgen, blijkt echter dat er nu te weinig stroming is, waardoor de rivier steeds ondieper en dus moeilijker bevaarbaar wordt. Daarom wordt besloten de Hollandsche IJssel bovenstrooms te kanaliseren, en wordt in 1858 de Waaiersluis gebouwd om het waterpeil te reguleren. Het is een zeldzaam sluistype, want ze kan met toepassing van twee waaierdeuren ook tegen de druk van hoog water in worden geopend. Het complex bestaat uit een dubbel sluissysteem waaraan waaierdeuren zijn toegevoegd. Bij de Watersnood van 1953 houdt de Waaiersluis stand, en in 1955 ondergaat zij een opknapbeurt en vernieuwing. Ze is nu een spui-, schut- en duikersluis, telt 12 deuren en heeft sinds 2005 bij haar taak hulp van het Waaiergemaal. De laatste jaren wordt de Waaiersluis vooral gebruikt door de recreatievaart.
Bron: SAMH
Foto: 0440.74265